Eğitimci Yazar Ömer Şahan,”Lisede Alan Seçimi” ile ilgili TRT’ye önemli açıklamalarda bulundu.

Eğitimci Şahan, “Lise ders ve alan seçiminde tavsiye niteliğinde üniversite adaylarının meslek seçimini kolaylaştıracak SAY-EA-SÖZ ve DİL alan tercihleri karşılaştırmalı tablolar. 10. sınıfta ders ve alan tercihinizde seçmeyi düşündüğünüz meslekle ilişkisini görmeniz açısından faydalı olacağını düşündüğüm bilgileri anlatayım. Üniversite yerleştirme sistemi iki aşamalı bir sistemdir. Birinci aşama seçme ve elemeyi amaçlayan TYT, ikinci aşama ise sıralama ve yerleştirmeyi amaçlayan AYT (Alan Yeterlilik Testi) ’dir. Her iki sınava birden YKS (Yükseköğretim Kururmları Sınavı) denmektedir.” diye konuştu.

1. AŞAMA : Temel Yeterlilik Testi (TYT)
Yüksek öğretime geçiş sisteminin ilk aşamasını oluşturur. Tüm adayların katıldığı, ortak müfredata dayalı , muhakeme gücü yüksek, yorum becerisini ölçmeye dayalı sorulardan oluşan bir sınavdır.
“Tek oturumdan oluşur.Haziran ayının sondan bir önceki haftasında Cumartesi sabah girilecek olan sınavdır.120 soru 135 dakika süresi vardır.Tek kitapçık, tek cevap kağıdı vardır.100 ile 500 arasında puan alınabilir.4 Testten oluşur.Yüksek öğretime geçiş sisteminin %40’ını oluşturur.TYT sonucunda 1 Puan türü oluşur.“
TYT’de Testler ve Soru Sayıları

Test Adı Testin Kapsamı Soru Sayısı
Türkçe Türkçe 40

Sosyal Bil. Tarih 5
Coğrafya 5
Felsefe 5
Din 5

Matematik Matematik 40

Fen Bil. Fizik 7
Kimya 7
Biyoloji 6

Puan Türü TESTLERİN AĞIRLIKLARI
TYT-p Türkçe Sosyal Bil Matematik Fen Bil.
SORU SAYILARI 40 20 40 20
Yüzdeleri 33 17 33 17
Tahmini Derslerin
Puan Getirisi 132 68 132 68
TAHMİNİ 1 SORUNUN
PUAN GETİRİSİ 3,3 3,4 3,3 3,4

TYT Puanları Nasıl Kullanılır?
“150 puan ve üzeri alan öğrenciler önlisans programlarına başvurabilirler.TYT + Alan sınavları toplamında 150 puan ve üstü puan adaylar lisans programlarına başvurabilirler.150 puan ve üstü alan adaylar Yetenek sınavı ile öğrenci alan lisans programlarına ve açık öğretim programlarına başvurabilirler.200 puan ve üzeri alan adayın TYT-P puanı, herhangi bir bölüme yerleşmediği takdirde 2 yıl geçerlidir.“

2. AŞAMA : Alan Yeterlilik Testi (AYT)
Yüksek öğretime geçiş sisteminin ikinci aşamasını oluşturur. TYT’den sonra lisans bölümü ( 4 yıllık ) isteyen tüm adayların katılabildiği, tek oturumda gerçekleştirilien , adayların istedikleri bölümlerle ilgili testleri çözebildiği bir eleme yerleştirme sınavıdır.

“1 oturumdan oluşur.(Dil Hariç) Adaylar hesaplanmasını istedikleri puan türü için en az iki ilgili testini cevaplaması zorunludur. İsteyen adaylar tüm testleri cevaplayabilir.TYT’den bir gün sonra Pazar günü sabah girilecek olan sınavdır.Tüm lise müfredatını kapsar ve genellikle bilgiye dayalı sorulardan oluşur.100 ile 500 arasında puan alınabilir.Üniversite Yerleştirme Puanının %60’ını oluşturur.“

AYT’deki Bölümler ve Soru Sayıları

Bölüm Adı Test Adı Soru Sayısı
Matematik Matematik 30
Geometri 10

Fen bilimleri Fizik 14
Kimya 14
Biyoloji 13

Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler 1 Türk Dili ve Edebiyatı 24
Coğrafya 1 6
Tarih 1 10

Sosyal Bilimler 2 Tarih-2 11
Coğrafya –2 11
Felsefe Grubu(Fel.,Man., Psiko., Sos.) 12
Din Kültürü 6

Yabancı Dil Sınavı
(Ayrı Oturum) ————————- 8
AYT’de Çözülecek Bölümler Nasıl Belirlenecek?

Adaylar üniversitede okumak istedikleri bölümlere göre AYT’de girecekleri testleri belirleyeceklerdir. Örneğin mühendislik isteyen bir öğrenci ;mühendislik bölümleri sayısal puanı ile öğrenci aldığı için TYT’den sonra AYT’de Matematik ve Fen bilimleri bölümlerini cevaplayacaktır.

Ortaöğretim Başarı Puanı
Ortaöğretim Başarı Puanı; dokuz, on, on bir ve on ikinci sınıfların yılsonu başarı puanlarının aritmetik ortalamasının 5 ile çarpılması ile elde edilen 250 ile 500 arasındaki değerin 0,12 ile çarpılması ile elde edilen bir puandır.
Ortaöğretim Başarı Puanı 30 ile 60 arasında bir puandır.Örnek Hesaplama : (Diploma Notu * 5)*0,12 .Bu yüzden okulda aldığınız her yüksek not sizler için çok önemli .Üniversite yarışında yerleşme aşamasında genel başarı sıralamalarında virgüllerle yüzbinlerin önünde yada arkasında kalabileceğinizi unutmayın.

Üniversite Yerleştirme Puanının Oluşumu ve Puan Türleri
Üniversite yerleştirme Puanı : TYT-AYT ve Ortaöğretim Başarı Puanının birleşiminden oluşur.
TYT(%40)+AYT(%60)+OBP
Puan Türleri: 4 puan türü oluşur. Sayısal, Sözel, Eşit Ağırlık ve Dil Puanı

1. Sayısal Puan Türü :

Sayısal Puan Türü hesaplanması için; TYT+AYT (Matematik)+(Fen Bilimleri) testlerinin çözülmesi gereklidir.

Sayısal Puan Türü ve Testlerin Katsayıları

Puan Türü TYT
SAY
Türkçe Sosyal Bil. Matematik Fen Bil.
Soru sayısı 40 20 40 20
Yüzdelik etki %13 %7 %13 %7
Ders puan getirisi 52 28 52 28
1 soru puan getirisi 1,3 1,4 1,3 1,4

Puan Türü AYT
SAY
Matematik Fizik Kimya Biyoloji
Soru sayısı 40 14 13 13
Yüzdelik etki %30 %10 %10 %10
Ders puan getirisi 120 40 40 40
1 soru puan getirisi 3 2,85 3,07 3,07

MF PUAN TÜRÜYLE ÖĞRENCİ ALAN BAZI YÜKSEKÖĞRETİM PROGRAMLARI

İlköğretim Matematik Öğretmenliği, Matematik Öğretmenliği, Matematik, Bilgisayar Bilimleri, Astronomi ve Uzay Bilimleri programlarına , Fen Programları, Biyoloji, Biyoloji Öğretmenliği, Fizik, Fen Bilgisi Öğretmenliği, Kimya programlarına ; Tıp, Eczacılık, Veteriner, Ebelik (Fakülte), Hemşirelik (Fakülte), Beslenme ve Diyetetik (Fakülte), Biyokimya, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon (Fakülte), Genetik ve Biyomühendislik, Moleküler Biyoloji ve Genetik programlarına , Bilgisayar Mühendisliği, Bilişim Sistemleri Mühendisliği, Elektrik Mühendisliği, Elektronik Mühendisliği, Endüstri Mühendisliği, Balıkçılık Teknolojisi Mühendisliği, Kentsel Tasarım ve Peyzaj Mimarlığı, Biyomedikal Mühendisliği, Çevre Mühendisliği, Uçak Mühendisliği, Deri Mühendisliği, Peyzaj Mimarlığı, Orman Mühendisliği, Otomotiv Mühendisliği, Nükleer Enerji Mühendisliği, Kimya Mühendisliği, Tekstil Mühendisliği, Yazılım Mühendisliği, Uzay Mühendisliği programlarına sayısal puan türü ile öğrenci yerleştirilecek.
2. Eşit Ağırlık Puan Türü :
Eşit Ağırlık Puan türünü oluşturmak için;TYT+AYT (Matematik) ve (Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler 1) testlerinin çözülmesi gereklidir.
Eşit Ağırlık Puan Türü ve Testlerin Katsayıları

Puan Türü TYT
EA
Türkçe Sosyal Bil. Matematik Fen Bil.
Soru sayısı 40 20 40 20
Yüzdelik etki %13 %7 %13 %7
Ders puan getirisi 52 28 52 28
1 soru puan getirisi 1,3 1,4 1,3 1,4

Puan Türü AYT
SAY
Matematik EDB TARİH-1 COĞRAFYA-1
Soru sayısı 40 24 10 6
Yüzdelik etki %30 %18 %7 %5
Ders puan getirisi 120 72 28 20
1 soru puan getirisi 3 3 2,8 3,33

EA PUAN TÜRÜYLE ÖĞRENCİ ALAN BAZI YÜKSEKÖĞRETİM PROGRAMLARI

Ekonomi, İktisat, Maliye, Muhasebe ve Finans Yönetimi, Bankacılık ve Finansman (Fakülte), Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, İnsan Kaynakları Yönetimi (Fakülte) programlarına ; Hukuk, Sınıf Öğretmenliği, Kamu Yönetimi, Siyaset Bilimi, Uluslararası İlişkiler, Avrupa Birliği İlişkileri ; Arkeoloji, Antropoloji, Çocuk Gelişimi (Fakülte), Felsefe Grubu Öğretmenliği, Psikoloji, Sosyoloji programlarına eşit ağırlık puan türüyle öğrenci kabul edilecek.

3. Sözel Puan Türü
Sözel Puan türünü oluşturmak için; TYT+AYT(Sosyal Bilimler 2) ve (Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler 1) testlerinin çözülmesi gereklidir.
TS Puan Türü ve Testlerin Katsayıları

Puan Türü TYT
Sözel
Türkçe Sosyal Bil. Matematik Fen Bil.
Soru sayısı 40 20 40 20
Yüzdelik etki %13 %7 %13 %7
Ders puan getirisi 52 28 52 28
1 soru puan getirisi 1,3 1,4 1,3 1,4

Puan Türü AYT
Sözel Edb. Tar –1 Coğ-1 Tar –2 Coğ-2 Fel. Din
Soru sayısı 24 10 6 11 11 12 6
Yüzdelik etki %18 %7 %5 %8 %8 %9 %5
Ders puan getirisi 72 28 20 32 32 36 20
1 soru puan getirisi 3 2,8 3,33 2,91 2,91 3 3,33

SÖZ PUAN TÜRÜ ÖĞRENCİ ALAN BAZI YÜKSEKÖĞRETİM PROGRAMLARI
Coğrafya Öğretmenliği, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği, Halkla İlişkiler ve Tanıtım, Medya ve İletişim; Radyo, Sinema ve Televizyon; Sözel puan türüyle Tarih, Tarih Öğretmenliği, Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği, Türkçe Öğretmenliği, Sanat Yönetimi gibi programlara girilebilecek.
Lise Ders Ve Alan Seçimi
Ortak Dersler
Ortaöğretim kurumlarındaki tüm öğrencilerin zorunlu olarak alması gereken derslerdir.Ortak derslerin hangi dersler olduğu, Ders saatleri, Hangi sınıflarda zorunlu olduğu;Ortaöğretim genel müdürlüğü tarafından belirlenir.Ortak Derslere ek Rehberlik ve Yönlendirme dersi ile toplam ortak ders saati 20’dir.

Ders Adı ve Haftalık Ders Saati
Türk Dili ve Edebiyatı / 5 T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük / 2
Birinci Yabancı Dil / 4 İkinci Yabancı Dil / 2
Felsefe/ 2 Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi / 1
Beden Eğitimi/ 2 Görsel Sanatlar/Müzik / 1

Seçmeli Dersler
Üniversite sınavında gireceğiniz alana yada seçeceğiniz mesleğe göre öğrencilerin eğitim aldığı derslerdir.Seçmeli derslerin hangi dersler olduğu, Ders saatleri, Hangi sınıflarda seçilebileceği; Ortaöğretim genel müdürlüğü tarafından belirlenir.Toplam seçilebilecek ders saati 20’dir.

Fen Ağırlıklı Seçmeli Dersler
Ders Adı Haftalık Ders Saati
Astronomi ve Uzay Bilimleri 1
İleri Matematik 6
İleri Fizik 4
İleri Kimya 4
İleri Biyoloji 3
Bilgi Kuramı 2

Şahan, “Hayalinizdeki mesleği seçmek, hedeflerinize ulaşmak ve sevdiğiniz mesleği yapmak için Alan
Seçiminin ne kadar önemli olduğunu hatırlatmak isteriz.” diyerek konuşmasını tamamladı.