TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2016 yılı bütçesi görüşüldü. Görüşmelerin ardından bakanlığın bütçesi, 2016 Yılı Bütçesi Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edildi. Bütçeyi Çevre ve Şehircilik Bakanı Fatma Güldemet Sarı sundu.

Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, Bakanlığının 2016 yılı bütçesinin sunumunu yapan Çevre ve Şehircilik Bakanı Fatma Güldemet Sarı, şehirlerin kültürün renklerini yansıtan, yaşanılan zamanın çizgilerini barındıran, altyapısı sağlam, afetlere dayanıklı, çevreye duyarlı biçimde gelişmesi için çalışmaların sürdürüldüğünü söyledi.

Bakan Sarı, 2016 Yılı Bütçe Tasarısı’nda, Bakanlık için 1 milyar 686 milyon 435 bin, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü için 867 milyon 372 bin olmak üzere, Merkezi Yönetim Bütçesi’nden toplam 2 milyar 553 milyon 807 bin lira ödenek öngörüldüğünü bildirdi.

Bakanlar Kurulunun 136 kararıyla 47 ilde toplam 178 riskli alan ilan edildiğini belirten Bakan Sarı, riskli yapıların tespitiyle ilgili lisans verme işlemlerinin başlatıldığını, bin 54 kurum ve kuruluşun riskli yapıları tespit etmek üzere lisans aldığını ifade etti. Bakan Sarı, 2015 yılsonu itibarıyla toplam 311 bin 837 bağımsız bölüm içeren 92 bin 833 binada riskli yapı tespitinin gerçekleştirildiği bilgisini verdi.

Bakan Fatma Güldemet Sarı, kentsel dönüşüm uygulamaları kapsamında bugüne kadar 2 milyar liraya yakın kaynak kullanıldığını kaydetti.

“ÜLKENİN BİNA ENVANTERİ ÇIKARILACAK”

Bakanlık teknik koordinatörlüğünde başlatılan “Gerçek Ortofoto ve Coğrafi Veri Üretim İşi” projesinin hızla devam ettiğini dile getiren Çevre ve Şehircilik Bakanı Sarı, şöyle devam etti:

“Proje kapsamında şehir ve ilçe merkezlerinin uçaktan görüntü alımları yüzde 90 oranında tamamlandı. Üretim hızlı bir şekilde devam etmekte olup, tüm ürünler kamu kurum ve kuruluşlarıyla paylaşılmaya başlandı. Ortofoto Projesiyle kentsel alanların yüksek çözünürlüklü görüntüleri elde edilecek, ülkenin bina envanteri çıkarılacak, kıyılardaki kaçak yapılaşmalar takip edilebilecek, bakanlık web sayfası üzerinden verilerle Bakanlık mekansal verileri de sunulacaktır. Portal üzerinde parsel, riskli yapı ve plan sorgulama gibi verilere vatandaş ve yatırımcılar erişim sağlayabilecektir.”

Bakan Sarı, çevre yönetimi ve kirliliğin önlenmesinde en önemli konunun su ve toprak kaynaklarının korunması olduğuna işaret etti.

Su kirliliğinin önlenmesi amacıyla 2002’de 145 atık su arıtma tesisiyle belediye nüfusunun yüzde 35’ine atık su arıtma hizmeti verildiğini belirten Bakan Sarı, “Bakanlığımızca yapılan çalışmalar sonucunda 2015 yılında 653 atık su arıtma tesisiyle bu oran yüzde 79’a ulaşmıştır. 2017 yılı sonunda ise bu oranın yüzde 85’e çıkarılması hedeflenmektedir” diye konuştu.

Bakan Sarı, atık su arıtma tesisi yönetimlerini teşvik etmek amacıyla uygun işletmelerde enerji giderlerinin yüzde 50’sinin karşılandığını söyleyerek, bu kapsamda, 2011-2015 döneminde 150 milyon liranın üzerinde enerji giderlerinin geri ödemesinin yapıldığını kaydetti.

“ÇİMENTO VE OTOMOTİV SEKTÖRÜ ÖNCELİKLİ SEKTÖR OLARAK BELİRLENDİ”

Hava kalitesi yönetimi çerçevesinde, önlem alınması gereken illerin belirlendiğini, bu iller için oluşturulan “Temiz Hava Eylem Planları”nın değerlendirilerek “İllerin Değerlendirme Raporu”nun hazırlandığını anlatan Bakan Sarı, AB müktesebatına uyum çalışmaları çerçevesinde mevzuatın uyumlaştırılmasına ilişkin çalışmaların da sürdüğünü belirtti.

Bakan Fatma Güldemet Sarı, “Büyük Yakma Tesisleri Direktifinin Uygulanması ile Hava Kalitesinin İyileştirilmesi Teknik Destek Projesi” ile 50 megavat üzeri enerji üretim tesislerinin envanterinin çıkarıldığını bildirdi.

Bu tesislerin hava kirliliğinin azaltılmasına yönelik yatırım ihtiyaç bedellerinin proje sonunda hazırlanacak düzenleyici etki analiziyle belirleneceğini dile getiren Bakan Sarı, “Entegre çevre izin sistemi kapsamında yapılan AB Projesiyle elde edilen sonuçlar doğrultusunda, entegre izin uygulamasına geçişin, sektörel bir geçiş takvimine bağlanması gerekliliği doğmuştur. Bu nedenle, Bakanlığımızca entegre izin sisteminin uygulanabilirliği açısından sektörel bir değerlendirme yapılmış, çimento ve otomotiv sektörü öncelikli sektör olarak belirlenmiştir” dedi.

“YAKLAŞIK 49 MİLYON KİŞİYE HİZMET VERİLMEKTEDİR”

Çevre ve Şehircilik Bakanı Sarı, ülkede yaşanan hızlı kentleşmeye bağlı olarak gürültü kontrolü çalışmalarına hız verildiğine, son yıllarda önemli gelişmelerin sağlandığına değinerek, “Bu kapsamda 23 ilde stratejik gürültü haritası hazırlandı, 2018 yılında ülkemizin stratejik gürültü haritası tamamlanacaktır” ifadesini kullandı.

Küresel iklim değişikliğiyle mücadele için 2030 yol haritasının belirlendiğini kaydeden Bakan Sarı, “Hızla gelişen bir ekonomi olarak sera gazı emisyonlarını 2030 yılında yüzde 21’e kadar artıştan azaltmayı hedefliyoruz” değerlendirmesinde bulundu.

Bakan Sarı, 2003’te katı atık düzenli depolama tesisi sadece 15 iken, 2015 yıl sonu itibarıyla 81’e ulaştığının altını çizerek, “Bugün itibarıyla bu tesislerle bin 91 belediyede yaklaşık 49 milyon kişiye hizmet verilmektedir. 21 ilde çöp depolama tesislerinde toplam 148,5 megavat kapasiteyle elektrik enerjisi de elde edilmektedir. Atıklar toplanarak geri kazanılmakta olup, atık yönetiminin ekonomimize sağladığı katma değer 3 milyar lirayı, bu alandaki doğrudan istihdam ise 60 bin kişiyi geçmiş durumdadır” diye konuştu.

Avrupa Birliği Katılım Öncesi Mali Yardım Programı (IPA) kapsamında, 2007-2013 döneminde belediyelerin çevre altyapı ihtiyaçlarını karşılamak üzere 941,5 milyon avro bütçeli 39 çevre altyapı projesinin çalışmalarının yürütüldüğünü belirten Bakan Sarı, 2014-2020 yıllarını kapsayan ikinci IPA döneminde de toplam bütçesi yaklaşık 1,42 milyar avro olan 38 projenin hazırlanması için çalışmaların başlatıldığını söyledi.

Bakan Fatma Güldemet Sarı, denizlerde faaliyet gösteren gemilerin operasyonel faaliyetlerinden kaynaklanan atıkların toplanması ve bertarafının denizlerin kirliliğinin önlenmesi için son derece önemli olduğunu dile getirdi.

Temiz denizlerin bir göstergesi olan mavi bayrak sayısında da önemli artış sağlandığına dikkati çeken Bakan Sarı, “Bugün itibarıyla mavi bayrak alan plaj sayımız 436’ya ulaşmıştır. Ülkemiz mavi bayrak sıralamasında dünya ikincisi olmuştur, hedefimiz ise 2023 yılında dünya birincisi olmaktır” dedi.

Çevre ve Şehircilik Bakanı Sarı, kentsel ve kırsal alanlarda insan sağlığının ve ekosistemin korunmasını sağlamak amacıyla 81 ilde 195 sabit istasyonla anlık olarak hava kalitesinin izlendiğini bildirdi.

İstasyonların sayısının 2017 sonuna kadar en az 352 olacağını ifade eden Bakan Sarı, söz konusu istasyonlarda ölçülen parametrelerin sonuçlarının “havaizleme.gov.tr” adresinde anlık yayımlandığını dile getirdi.

Ülke ve bölge ölçeğinde “Mekansal Strateji Planı”nın hazırlık çalışmalarına başlandığını belirten Bakan Sarı, “Yerleşme, yapılaşma ve arazi kullanımına yön veren, alt ölçekli planlara ve uygulamalara esas teşkil eden çevre düzeni planlarının bugün itibarıyla ülke genelinde yüzde 97’si tamamlanmıştır” diye konuştu.

Bakan Fatma Güldemet Sarı, 2015 yılında yapılan kıyı alanları planlama çalışmaları ile kıyı yapı, tesis ve yatırımlarına ait 51 imar planının onaylandığını anlatarak, ülke genelinde kıyı ve sahil şeritlerinin planlanması aşamasının ilk adımı olan kıyı kenar çizgisi tespitlerinin yüzde 99 oranında bitirildiğini kaydetti.

Ülke olarak enerji verimliliğinde belirlenen hedeflere ulaşılması durumunda toplam enerji ihtiyacının yüzde 16 azalacağına dikkati çeken Bakan Sarı, “Bu nedenle, 1 Ocak 2011’den itibaren yapılan binalarda Enerji Kimlik Belgesi alınması zorunlu hale geldi. Mevcut binaların da 2 Mayıs 2017’ye kadar Enerji Kimlik Belgesi almaları gerekiyor. Bu kapsamda ülke genelinde 350 bin yapıya Enerji Kimlik Belgesi verildi” dedi.

Bakan Sarı, binalarda enerji verimliliği alanında farkındalığın artırılarak yenilenebilir enerji kaynaklarının daha yaygın kullanılması ile çevreye duyarlı ve sürdürülebilir yapılaşma hedeflerinin bulunduğunu söyledi.

“YAPI ARAŞTIRMA MERKEZİ KURULMASI GÜNDEME ALINDI”

Yapı malzemeleri ile ilgili faaliyetlere ilişkin bilgi veren Bakan Fatma Güldemet Sarı, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Toplam 244 standart kapsamında 21 onaylanmış kuruluş, 51 standart kapsamında 9 uygunluk değerlendirme kuruluşu görevlendirilmiştir. İnşaat Teknik Değerlendirme ve Bilimsel Araştırma Kurumu, Avrupa Teknik Değerlendirme Kuruluşu olarak görevlendirilmiştir. Bakanlığımızca görevlendirilen 3 Ulusal Teknik Onay Kuruluşu, standardı olmayan veya standarttan sapma gösteren 53 ürün için 2015 yılı içinde ulusal teknik onay düzenlemiştir. Bu görevlendirmelerle imalatçıların ürünlerine uygun belgelendirme yapmaları kolaylaştırılmıştır. Piyasada belgeli ve mevzuata uygun ürün artışı sağlanmıştır. Piyasaya güvenli yapı malzemelerinin arz edilmesi, tüketicinin ve rekabetin korunmasının sağlanmasıyla ülke genelinde 19 bin 454 piyasa gözetimi ve denetimi faaliyeti gerçekleştirilmektedir.”

Yapı malzemelerinin denetim faaliyetlerine hız kazandırılması ve etkinliğinin arttırılması için “Mobil Yapı Malzemeleri Denetim Sistemi” yazılımının geliştirildiğini anlatan Bakan Sarı, yazılımın ülke genelinde yaygınlaştırılarak etkinliğinin arttırılacağını ifade etti.

Yenilikçi ve sürdürülebilir ileri yapım teknolojilerinin kullanılması ve yaygınlaştırılması yönünde de çalışmalar olduğuna dikkati çeken Bakan Sarı, bu amaçlara yönelik “Yapı Araştırma Merkezi” kurulmasının gündeme alındığını kaydetti.

“3 BİN 881 YAPIM PROJESİ GERÇEKLEŞTİRİLDİ”

Bakan Sarı, trafik yoğunluğunun azaltılması, hava kalitesinin yükseltilmesi, enerji tasarrufunun sağlanması amacıyla ilk kez bisiklet yollarıyla ilgili mevzuat hazırlandığını hatırlattı.

Türkiye’de 2002’de 12 olan Özel Çevre Koruma Bölgesi sayısının 16’ya yükseldiğine işaret eden Bakan Sarı, “Aynı dönemde, kıyı ve deniz koruma alanlarımızın toplam yüzölçümü 346 bin hektardan 1 milyon 470 bin hektara ulaşmıştır” dedi.

Çevre ve Şehircilik Bakanı Sarı, 2003’ten bugüne kadar maliyeti yaklaşık 9,5 milyar lira olan 3 bin 881 yapım projesi gerçekleştirildiğini, 1 milyar 800 milyon lira değerinde 280 yapım projesi çalışmasının da devam ettiğini söyledi.

Yapı denetim hizmetlerinin daha etkin sağlanabilmesi için Yapı Denetim Kanunu kapsamında 2 bin 463 yapı denetim kuruluşuna izin belgesi verildiğini anlatan Bakan Sarı, bu kuruluşlardan halen bin 935’inin faaliyetlerini sürdürdüğünü belirtti.

Bakan Sarı, bugüne kadar 74 kurum, 696 kullanıcısı olan Harita Bilgi Bankasına 6 bin 100’ün üzerinde proje indeks bilgisi girildiğini kaydetti.

İller Bankası aracılığıyla 2003 yılından bugüne kadar yerel yönetimlere yaklaşık 25 milyar lira uzun vadeli kredi verildiğini ve 3 milyar 494 milyon lira hibe yapıldığını ifade eden Bakan Sarı, 2003 yılından bugüne kadar 4 bin 383 iş bitirildiğini, yerel yönetimlerin hizmetine sunulduğunu 13 milyar 750 milyon lira harcama yapıldığını aktardı.

“BİN 23 İŞ İÇİN 5 MİLYAR 841 MİLYON LİRA KAYNAK KULLANILDI”

Su ve Kanalizasyon Altyapı Projesi (SUKAP) kapsamında projenin başlangıcından bugüne kadar bin 23 iş için 5 milyar 841 milyon lira kaynak kullanıldığına değinen Bakan Sarı, Sürdürülebilir Şehirler ve Marka Kentler projesi kapsamında, ülke genelinde 65 ilde 146 parkın proje ve uygulamasına hibe olarak başlandığını, bunlardan 129’unun tamamlandığını dile getirdi.

Vatandaşların ortak hayatı olan çevreyi korumanın hükümetin temel önceliklerinden olduğunu vurgulayan Çevre ve Şehircilik Bakanı Sarı, şunları kaydetti:

“Hükümetimizin temel politika ve uygulama alanı, çevre haklarına saygı olacaktır. Diğer taraftan dünyada giderek artan oranda nüfusun şehirlerde yaşadığı, aynı zamanda kültürün de şehirlerde geliştiği dikkate alındığında, yaşanabilir şehirler oluşturmak bizim de Bakanlık olarak önceliğimizdir. Bu noktada şehirlerimizin, kadim medeniyetimizin renklerini taşıyan ve mekana yansıtan, altyapısı sağlam, afetlere dayanıklı ve çevreye duyarlı bir biçimde gelişmesi için çalışmalarımız son on üç yılda olduğu gibi aynı kararlılıkla devam edecektir.”

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün 2016 bütçeleri komisyonda kabul edildi.