Yeniçeri
Osmanlı Devletinde askeri bir sınıf.
Padişahı, sarayı ve başkenti koruyan devşirme askerler.
Yeniçerinin ne olduğunu az çok herkes bilir. Yeniçeri ocağının kaldırılması ise her zaman tartışma konusu olmuştur.
Yeniçeri ıslahata yeniliğe karşı mıydı? Yeniçeri yenilikçi olsaydı Osmanlı daha uzun yıllar yaşayabilir miydi? Yeniçeri isyanları devleti bitirdi mi? Yeniçeriler isyancı olmasa Osmanlının sonu nasıl olurdu? Sorular, sorular…
yeniçeri isyanları dini karakterli değil, ekonomik ve siyasidir.
Yeniçeri devleti yıkmak veya rejimi değiştirmek için isyan etmemiştir.
Devlet adamlarına yani şahıslara karşı isyan etmiştir. Ve bu isyanlar büyük oranda devlet adamlarının kışkırtması veya isteği sonucu olmuştur ( özellikle ulema ).
Aslında yeniçeri anamuhalefet görevi yapıyordu.
Yeniçeri halkın sesi, o yüzden halk siyasetten uzak duruyor.
Yeniçeri yeniliğe karşı değil ve ulemada gerici değildi. Sorun iktidar sorunu idi. Yeniliği kim yapacak? Yenilik eski kurumlarla mı yapılacak, yeni kurumlarla mı?
Örneğin; 1703 yılında bir yeniçeri zabiti olan Çalık Ahmet, cumhur devleti ve tecemmu hükümetinden bahsediyordu. Seçim olsun ülkeyi halkın seçtikleri yönetsin.
Yeniçeri kaldırılınca (Vakayı Hayriye 1826) eski ile yeninin uzlaşması toplumsal uzlaşı ortadan kalkmış oldu.
Japon yenileşmesinde (meiji restorasyonu), samuray tasfiye edilmemiştir. Honda-Toyota Samuray klanı ismidir.
Yeniçeri ile birlikte Bektaşi tekkeleri de ortadan kaldırıldı. Maneviyat ordudan uzaklaşmaya başladı. Savaşta maneviyat olmazsa başarı zordur.
Mareşal Fevzi Çakmak, yeniçerinin kaldırılmasının yanlış olduğunu söylüyor.
Cemil Meriç, ”Devleti Aliyye, temel direklerinden biri olan yeniçerileri imha etmek suretiyle kendi ölümünü hazırlamış oldu…
Osmanlı; 1- ulema 2-ordu 3-padişahtan teşekkül eder.
Ordu yıkılınca muvazene bozuldu. Hulasa olarak diyebiliriz ki İslam’ın mukavemet kaleleri yeniçeri ile beraber yıkılmıştır.”
Reha Çamuroğlu ” yeniçerinin kaldırılması vakayı Hayriye değil vakayı şerriyedir. Yeniçeriden sonra tek zafer 1897 domeke savaşıdır.”
İlker başbuğ, Yeniçeri kaldırılınca mülkiye ön plana çıktı. Bunların içine Batılılar sızdı. Orduda darbeler dönemi başladı. Yeniçeri yerine gizli örgütler etkili olmaya başladı.
Bunların yanında yeniçerinin kaldırılmasının iyi olduğunu savunanlarda yok değil. Örneğin Necip Fazıl bu sınıftan.
Yeniçerinin kaldırılmasıyla ordu ve siyaset ayrıldı
Kısacası tarihe tek taraflı bakmamak lazım…
Benzer Yazılar
-
DEM Parti kapatılıyor mu?
-
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile CHP Genel Başkanı Özel TBMM’de buluştu
-
AK Parti’den sosyal medya uyarısı!
-
Hakan Bahadır, Bahçelievler’de Türk Bayraklarıyla teşekkür turu attı
-
Murat Aydın, borç algısı yapan CHP’li Beykoz Belediye Başkanı Alaattin Köseler’i yalanladı
-
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Hamas Siyasi Büro Başkanı Haniye’yi kabul etti
-
AK Parti’de seçimlerde hatası olanın, az çalışanın gözünün yaşına bakılmayacak
-
Erdoğan, “Vatandaşın lokmasına göz dikenlerle mücadelemiz sürecek”
-
Ali Tombaş’ın mahalle yönetiminden Sultanbeyli Belediye Başkanlığı’na uzanan yolculuğu…
-
Sultanbeyli Belediye Başkanı Ali Tombaş’a dava arkadaşlarından ziyaret
-
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Biz bitti demeden hiçbir şey bitmez”
-
İsmail Erdem, CHP’li “Jakuzi” iftiracılarına yaptığı eserleri paylaşarak meydan okudu