Herkes diğerini bastırmaya çalışıyor. Kurumlarının sınırları net ve açık çizil(e)memiş, insan fıtratının doğal tepkiselliğine bırakılmış sistem, devletin temellerini kemirip durmaz mı sürekli?

Bir ülkede güç kavgaları hiç bitmez. 

Dünyadaki kavgaların bitmediği gibi. 

Şehirde, köyde hatta mezrada bile vardır bu. 

Yani insanın olduğu her yerde…

 

Muhtarlık seçimlerinde bile insanların birbirlerini pompalı tüfekle vurduklarını okuyoruz gazetelerden. 

Sınır anlaşmazlıkları yüzünden ailelerin birbirleriyle kanlı bıçaklı olduklarını biliyoruz. Bunlar da kendi çapında güç savaşları. 

Kırsalda olan bitenin etkisi sınırlı kalıyor ama şehirde olan biten daha geniş kitleleri etkiliyor. 

Devlet olma ve hükümet etme sorunları ortaya çıkıyor.  

Kurumların görev ve yetki alanları birbirine karışıyor. 

Herkes diğerini bastırmaya çalışıyor. Kurumlarının sınırları net ve açık çizil(e)memiş, insan fıtratının doğal tepkiselliğine bırakılmış sistem, devletin temellerini kemirip durmaz mı sürekli? 

Üstelik sürekli kemirgenlerin ön aldığı, korunup kollandığı, muhkem duvarlarla sarılıp sarmalandığı, hukukun üstünlüğü yerine üstünlerin hukukunun balyoz gibi indiği, muamelatın değişmez katiliği yerine adamına göre muamelenin düstur haline geldiği topraklarda azıcık palazlanan herkesin kendi cumhuriyetini kurmaya çalışmasına ve bunun için uygun zemin bulmasına açık kapı(lar) bırakmıyor mu sistem?

Açık konuşalım, resmi veya sivil her yerde çift defter tutulmuyor mu?

Birçok kurumun resmi bütçesinden daha fazla gayriresmi bütçesi yok mu?

Sistemin tüm açıklarından içeriye dalıp, daldıktan sonra da o alanla yetinmeyip daha fazla alan açmak için duvarları kemirmeye başlayanlar yapıyı ayakta tutan kolonları da bilerek yada bilmeyerek kemirdiklerinde sistemin üzerlerine çökeceğinden habersizler mi? 

Yada asıl amaç zaten çökertmek mi? Hatta kendilerini feda edercesine…    

 

Devlet kendini çok kapattığı sürece her türlü tehlikeli yapılanmaya çanak tutar. 

Devlet kendini çok açtığında da her türlü etkiye açık hale gelir. 

Devletin karakutusu olmalıdır. 

Bu karakutu sistemdir. 

İyi bir sistem gereksiz kontrollerle uğraşmaz, gerekli kontrolleri de atlamaz. 

Her daim sistem devlete sahip çıkar. 

İnsan unsurunun hatalarını sistem kapatır. 

Sistem hata limiti dolanı tasfiye eder. 

Devlet her zaman her yerdedir, ama gözle görülmez, elle tutulmaz. 

Hiç kimse hele hele herhangi bir devlet görevlisi “Ben devletim” diye ortada dolaşmaz. Devletin görevlisi asla devlet değildir. 

Olsa olsa devletin asıl sahibi milletin hizmetkarıdır. 

Bilerek ve abartarak söylüyorum; asla efendi değil,  sahibine en iyi şekilde hizmet etmeye çalışan köledir. 

En iyi şekilde hizmet nedir: Çerçevesi son derece açık ve net çizilmiş görev tanımının gereğini kusursuz yapandır. 

Bir devletin sisteminin anafikrini kurucu zihniyet belirler. 

Üstünlük, zümrecilik ve seçkincilik psikolojisiyle temellendirilen sistem belli periyotlarda patlak verir mutlaka. 

Çünkü sistemin sürekli kirletilmesinden açığa çıkan gazı deşarj edebileceği tek yol budur. 

Bu bazen askeri darbe, bazen etnik kalkışma, bazen din temelli isyan, bazen yargı operasyonu, bazen devlet içinde yuvalanmış illegal yapılar olabilir.  

Başarılı olur, yönetimi ele geçirirlerse, millet iradesi rafa kalkar, devlet mutlak hasar alır.  

 

Bazen bu şer yapıların devleti topyekün ele geçirme çabaları akamete uğratılır. 

Onları akamete uğratanların elinde çok hasarlı bir yapı kalabilir. 

Bu dezavantaj gibi görünebilir. Ama unutmamak gerekir ki her şerden bir hayır çıkar. Hasarları onarmanın en iyi yolu yeniden yapılanmadır. 

Geçmişten ders alarak geleceği kurabilecek donanımda devlet adamları yeni sistemi kurabilir. 

Sistem bu topraklara özgü olmalıdır. 

Yerini seven asırlık bir çınar ağacının kökleri gibi köklere, herkesi altında toplayabilecek kadar geniş görüşlü dallara ve herkese adil bir şekilde oksijen dağıtacak yapraklara sahip olmalıdır. 

 

Ama ne olursa olsun mezrada da, köyde de, kentte de, ülkede de, dünyada da ve hatta uzayda da güç savaşları bitmez. 

En basit kavgalardan da en büyük savaşlardan da bizi koruyacak olan sistemdir. 

Milleti ezmeyen güçlü ve adil devlet anlayışı başımızdan eksik olmaya…